Ana Arı Satışı arı hastalığı Bal Üretimi

İlaç Gruplarına Göre Arılarda Zehirlenme Belirtileri

arisatisi 12 Mart 2020

0 815 dakika okundu

İLAÇ GRUPLARINA GÖRE ARILARDA ZEHİRLENME BELİRTİLERİ

Arif Efendi İlaç Gruplarına Göre Arılarda Zehirlenme Belirtileri

Zirai Mücadelede kullanılan ilaçlar, bal arılarında farklı etkiler meydana getirir ve dolayısıyla da, zehirlenme belirtileri farklı olur. İnsektisitlere bağlı bazı ilaç gruplarının neden olduğu zehirlenmelerde, koloni bireylerinde görülen tipik belirtiler aşağıda kısaca açıklanmıştır:

Organik Fosforlular

Organik fosforlu bileşikler mide, kontakt ve solunum yoluyla etkili olurlar. Azinphos-ethyl, Azinphos-methyl, Chlorpyriphos, Diazinon, Dichlorvos, Fenitrothion, Fenthion, Malathion, Mevinphos, Triazophos aktif maddelerini içeren yüzlerce ticari ilaç, bal arıları için çok zehirli olduklarından ani ölümlere yol açar. Bu yüzden tarlacı arılar, daha kovana dönemeden birkaç saat içinde zehirlenerek ölür.

Bu gruptaki ilaçların düşük dozunu alan arılarda, önce aşırı bir saldırganlık başlar, daha sonra da yaygın bir kusma görülür. Arılar kusarken, bal midesinden çıkardıkları nektar ile ıslak ve yapışkan bir görünüş kazanırlar. Kanatlar yana açılır, abdomen şişer ve bacaklarda düzensiz kasılmalar meydana gelir. Genel bir titreme ve istem dışı hareketlerden sonra paraliz olma süresi tamamlanır ve ölümler başlar.

Yoğun şekilde zehirlenmeden sonra eğer kusma kovanda meydana gelirse, kovan içinde ağır bir ilaç kokusu hissedilir. Kolonideki arı sayısı azalır, hatta koloni kısa zamanda söner.

Klorlandırılmış Hidrokarbonlar

Bu gruptaki ilaçların etkileri, kontakt ve mide yolu ile olur. Kalıcılıkları uzun süre devam eden klorlandırılmış hidrokarbon bileşimli ilaçların çoğu, son yıllarda yasaklanmıştır. Halen sınırlı alanlarda kullanılmakta olan bazı aktif maddeli ilaçlar, arılar için çok tehlikelidir.

Arıların ilaçla teması sonunda, deri yoluyla veya bal midesine nektara karışmış halde alınan aktif madde, yavaş yavaş, fakat devamlı şekilde toksik etki gösterir. Zehirlenmeden sonra, tarlacı arıların büyük bir kısmı kovana dönebilir; ancak, alınan ilaç dozuna bağlı olarak, yaşama şansları giderek azalır.

Bu gruptaki ilaçlarla zehirlenen arılarda, iğnelerini batırma isteği artar, anormal aktivite, arka bacakları sürüyerek yürüme, titreme gibi belirtiler görülür. Felç durumunda, Kanatlar vücuttan açık halde tutulur, bazen sırtüstü düştükleri de olur. Bu durumda, uzun süre bacak ve antenlerini hareket ettirerek canlı kalabilirler. Bazı karıncaların bu arıları daha ölmeden yuvalarına taşıdıkları gözlenmiştir.

Karbamatlı Bileşikler

Bunlar, arılara kontakt ve mide zehiri olarak etki eden tehlikeli bileşiklerdir. Özellikle, Aldicarb, Carbaryl, Dioxacarb, Methomyl ve Propoxur aktif maddeli bileşiklerin toz formülasyonları, arıları öldürür. Sıcakkanlı hayvanlara etkisinin az olması ve yağ dokusunda birikmemesi nedeniyle karbamatlı bileşikler, bugün klorlandırılmış hidrokarbonların yerini almıştır.

Bu gruptaki ilaçların etki süresi, 3-4 gün devam edebilir. Kovanlar ilaçlama yapılan alana yakınsa, arılar, bu süre içinde kovan önüne tel kafes takılarak şekerli şurup ile beslenebilir.

Zehirlenmiş arılarda vücut hareketi yavaşlar, uçmayı başaramayan davranışlar görülür, bunu paraliz (felç) ve ölüm takip eder. Arıların çoğu kovanda ölür. Ana arı ölmediği takdirde, uzun bir süre yumurta bırakamaz. İlaç Gruplarına Göre Arılarda Zehirlenme Belirtileri

Dinitrofenol Bileşikleri

Dinitrofenollerden 2,4 – dinitro-6-metilfenol (DNOC, DNC) ve 2,4 -dinitro-6-sekonder-bütilfenol (Dinoseb, DNBP) kontakt herbisitler olarak kullanılır. Bu gruptaki ilaçlar, genellikle, ilkbaharda ağaçların uyanmasından önce uygulanır. Bu ilaçların arılarda zehirli etkisi, erken ilkbaharda temizlik uçuşunda çıkmış arılarda görülür. İlaçtan etkilenen arıların çoğu kovanda ölür.

Kaynak: Dr. Ertaç TUTKUN, Arıcılık Tekniği 2011 – Ankara